4721 sayılı Medeni Kanunu’na göre evlilik birliği çekişmeli ya da anlaşma yoluyla sonlandırılabilir. Eşler, anlaşmalı olarak boşanma hususunda karar vermeleri durumunda evlilik birliğinin temelinden sarsıldığı ve çekişme oluşturacak bir durumun kalmadığı kabul edilir.
Anlaşmalı boşanmanın şartları ise;
1-Taraflar arasında evlilik birliği en az bir yıl sürmüş olması gerekmektedir. Aksi halde, eşler çekişmeli boşanma davası açmak zorundadırlar.
2- Eşler anlaşmalı boşanma davasını birlikte açabilirler. Fakat eşlerden biri anlaşmalı olarak boşanmak istemesi durumunda ise diğer eşin de kabul etmesi gerekmektedir.
3- Taraflar, hâkim huzurunda özgür iradeleri ile anlaşmalı olarak boşanmak istediklerini beyan etmeleri gerekmektedir.
4- Mahkeme tarafından boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır.
Ayrıca, hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü hâlinde boşanmaya hükmolunur. Bu hâlde tarafların ikrarlarının hâkimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz.
Eşler, anlaşmalı boşanma protokolü hazırladıklarında nafaka, mal paylaşımı ya da tazminat gibi hususları dikkatli bir şekilde belirlemeleri gerekmektedir. Zira anlaşılan hususlarda daha sonra anlaşmazlık çıkması durumunda tekrar dava konusu olmayabilir.
Anlaşmalı boşanma sürecinde boşanma protokolünde yer alan koşulların gerçekleşmesi ya da eşlerin ortak bir noktada uzlaşamaması halinde davanın çekişmeli boşanma davasına dönüşecektir.
Çekişmeli boşanma davasında olduğu gibi anlaşmalı boşanma davasında da görevli mahkeme Aile Mahkemeleridir.
