Bir metafor olarak “çarmıha gerilmek” deyimini kullanmayı seçtim DOLARın yaklaşmakta olan elem sonu için. Nasıl olur da “koskoca” ABD; canı, cananı, malı, mülkü olan DOLARın çarmıha gerilmesine müsaade eder, demeyin. Hadi gelin, DOLARın mazisi ve bugünü hakkında hasbihal edip yarınına dair birkaç kehanette bulunalım.
Resmi olarak 18. yüzyıla tekabül eder DOLARın ABD ile izdivacının başlangıcı. O süreçte tek bir tane para birimi söz konusu değildir Birleşik Devletler sınırları içinde fakat tarihin akışı içinde kaderin cilvesi müdahilinde DOLAR, diğer para birimlerine tabiri hoşsa tekmeyi koyuverir ve böylece başlar tüm gelişmemiş ve gelişmekte olan ve dahi gelişmiş bazı ülkelerin “yeşil veba” ile olan imtihanı.
Derken Temmuz’unda 1944’ün “Bretton Woods Antlaşması” imzalanır, Birleşmiş Milletler çatısı altında ve şu ad ile bilinir olur mevzu bahis antlaşma: Uluslararası Para Antlaşması. Neye gebe olur bu süreç? Şöyle ki bundan böyle bir ons altın, 35 DOLARa tekabül eder yani bir DOLAR, 0,88867 altına eşittir. Bu antlaşma ile DOLARın arka planda bir değere temas ediyor olması, şüphe yok ki şerden çok hayra vesile olur.
Ve derken içinde bulunulan ekonomik hal 1971 yılında yeni bir düzenlemeye sebep olacaktır tarihi süreçte. Nedir bu? Tüm vahim dünya devletlerinin kaderini dağlayacak bir düzenleme ile artık DOLAR, altına endeksli olmayacaktır. Bu kararın peyda olmasındaki en mühim bir iki sebep şu olur: ABD’nin dış ticaret açığı vermesi ile borçlu ülkeler ligine girmesi sonucundaki iktisadi dengenin alt üst oluşu.
Der demez başlar dünyanın kara günleri… 19 Ekim 1987’de dünya borsaları çakılıverir kısa bir müddet meçhul bir şekilde. O güne bir nam verilir, gönülsüzce: Kara Pazartesi. Daha nice elem günler örülür dünya milletlerinin başına ekonomik çerçevede fakat en kana dokunanı henüz gelmek için zamana inat edecektir. 2008 yılında tabiri mubah ise çarşı pazar karışır. ABD^de taşınmaz malların büyük değer kaybı ile işletmelerde meydana gelen iflas açıklamaları küresel çapta kriz patlar ve Dünyalılar, bugüne şu namı verir, isteksizce: Büyük Durgunluk.
Denir ki böylece DOLARı çarmıha gerecek olan celladı çıkar ortaya ve o; fikri malum, cismi meçhul, ismi ihtilaflı bir dâhidir fakat herkes, onu Satoshi Nakamoto adı ile bilir. Bahsi geçen dahi, 2008’de icat ettiği yepyeni bir teknoloji ile 2009’a damgasını vurmayı da ve peyda ettiği sistemi çalıştırmayı da başarır, ta ki teşbihte hata olmaz ise dolar gözleri DOLARın.
