Teknolojinin hayatımızın merkezine girmesiyle el emeği, insan gücü gibi faktörler geri planda kaldı. Teknolojik aletlerin her alanda var olması günümüzde, bir zamanlar popüler olan meslekleri geri planda tutarken kimilerinin de unutulmasına sebep oldu.
Aydın’da unutulmaya yüz tutan ve günden güne eriyen yorgancılık sektöründe bugün gelinen noktayı meslekte 41. yılını dolduran Ali Osman Özdemir, Aydın Hedef Gazetesi’ne anlattı. Özdemir, yok olmaya birinci aday mesleklerden birinin yorgancılık olduğunu belirtirken bu yorganların ileride çok değerli olacağını söyledi.
USTASI ÖĞRETMENİ, DÜKKANI İSE OKULUYDU
41 yıldır yorgancılık sektörünün içerisinde olduğunu kaydeden Yorgancı Ali Osman Özdemir, “Benim çocukluk zamanımda okul okumak popüler değildi. Köylü olduğumuz için meslek ön plandaydı. Her ailenin bütçesi çoluk çocuk okutmaya el vermezdi. Biz de yedi kardeş olunca çocuk yaşlarda meslek hayatına atıldık. 12 yaşlarında yorgan ustasının yanında başladım. Usta olmadan bir şey öğrenemezsin, pratikte başkadır kulaktan dolma başkadır. İzmir’de yanında çırak olarak başladığım ustamın dükkanı benim okulumdu. Askerlikten sonra ailem gurbette olmamı istemedi, Aydın’da dükkan açtım” dedi.
ÇEYİZLERİN TAMAMI YORGANCININ ELİNDEN GEÇERDİ
Ali Osman Özdemir, “Benim çıraklık dönemimde evlenecek olan bir kızın çeyiz eşyası baştan aşağıya yorgancıda biterdi. İşlemeli divan, minder, yastık, yorgan ve örtüleri bir elden çıkardı. O zamanlar bir çeyiz için 4-5 yorgan dikerdik. Şimdi önümüzde bir tane, o da nadir. O zamanlar evlenecek kadınların gezebileceği mobilyacılar yoktu. Köylerde yorgancıdan kimin arabası dolu geldiyse, ‘Bunların durumu iyi’ gibi sözler dönerdi. Bu da el işlerine rekabeti artırırdı. Şimdiki gençler ‘Bu ne olacak?’ dediğinde, dükkandan kovasım geliyor. Bilmiyor ki, yarın bir gün bunlar kıymetli olacak” diye konuştu.
YORGANCILIK ÖLMEYE BİRİNCİ ADAY
1990’lı yıllarda Aydın’a geldiğinde 23 yorgancı olduğunu, şimdiyse 6 tane kaldığını vurgulayan Osman Özdemir, “Kimi kapattı, kimi öldü. Büyük ustalarımızın çoğu öldü, biz kaldık. Ben de ne kadar daha yapacağım bilmiyorum. Arkamda devam edecek biri de yok, herkes okuyor. Çocuklarımız gelse, ben de eğitim versem diyorum ama gelen olmuyor. Çünkü mesleğimiz yaşasın istiyorum. Okuyanlara da bizim meslek sıkıcıdır ama alıştın mı duramazsın. Birçok meslek ölmek üzere, yorgancılık birinci aday. Ne zaman fabrika üretimleri yaygınlaştı o zaman bizim meslek unutulmaya yüz tuttu” ifadelerini kullandı.
TALEPLER DEĞİŞİYOR
Günümüzde taleplerin değiştiğini belirten Özdemir, “Şimdi yaptığımız yorganlar 3 kilodan pike gibi yorganlar. Eskiden bir odada soba yanıp diğer odalar buz gibi olurdu. Bu sebeple kalın ve pamuklu yorganlar talep edilirdi. ‘Aman ince ve hafif olsun! Ev zaten doğalgazlı’ diyen müşteri çok oluyor. Bu kadar da teknolojinin, imkanların yaygınlaştığı yerde yorgancılığın geri planda kalması normal” dedi.
“KAZANSAK DA KAZANMASAK DA YORGANCILIĞA DEVAM”
Yorgancıların büyük kiralar ödeyebilecek paralar kazanmadığını bildiren Özdemir, “Hiç para kazandırmazsa yapılmaz ama ben bu saatten sonra nereye gidebilirim? Ben 56 yaşına gelmişim, kim beni nereye, neden alsın? Çok popüler başka bir mesleğin vardır, fabrikalarda eğitebileceğin birileri vardır anca öyle olabilir. Bizim bu saatten sonra başka yapabilecek bir işimiz yok. Kazansak da kazanmasak da devam ettireceğiz” diye konuştu.
HANGİ YORGANLARI TERCİH ETMELİ?
Mesleğinde gelinen noktayı anlatan Özdemir, yorganları sağlık açısından da değerlendirdi. Pamuk, yün, elyaf, silikon elyaf olmak üzere çeşitli malzemelerin bulunduğunu kaydeden Özdemir, ”Bulunduğunuz iklime göre kullanımlar değişse de en sağlıklısı pamuktur. Doğu bölgelerinde pamuğu bilen olmaz, yün birinci sıradadır. Ege Bölgesi’nde yün gitmez. Sağlık ve sıhhat yönünden pamuk tercih edilmelidir. Yün kıl gibi olduğu için yorgandan çıkabilir. Elyafta naylondan yapıldığı için sıcak tutuyor. Yıkanabildiği için tercih ediliyor” ifadelerini kullandı.
Özdemir’in kendi ifadesiyle yok olmaya birinci aday yorgancılık mesleğini sürdüren Aydın’da 6 usta kaldı. 6 ustadan biri olan Özdemir, teknolojiye direnerek el emeği, göz nuru yorganlarını satmaya devam ediyor. Vakti izin verdikçe yorgancılığı devam ettireceğini söyleyen Özdemir, son demlerini yaşayan mesleğini hakkıyla yapmaya gayret gösteriyor.
