Vedat Karaca

Vedat Karaca

SOSYAL GÜVENLİK REFORMU SONUCU EMEKLİ AYLIKLARINDA ŞOK DÜŞÜŞ

SOSYAL GÜVENLİK REFORMU SONUCU EMEKLİ AYLIKLARINDA ŞOK DÜŞÜŞ

5510 sayılı Kanunla yapılan sosyal güvenlik reformu sonrasında ilk defa sigortalı olarak çalışma başlayanlar 2021 yılı itibariyle 13 yılını doldurmuş bulunmaktadır. Reformdan sonra işe başlayanların ölümleri halinde hak sahiplerine aylık bağlanabilmekte olduğundan bağlanacak aylıklarda çok ciddi bir düşüş yaşanmıştır.

EMEKLİ AYLIKLARI NEDEN DÜŞÜYOR?

İşçi emeklilerinin aylıkları neden düşüyor? Aylıklar neden asgari ücretin çok altında? Bunun nedeni 1999 ve 2008 yıllarında yapılan iki emeklilik reformudur. Bu reformlar ile aylık bağlama oranları düşürüldü, aylıkların alt sınırı kaldırıldı ve emekli aylıklarının milli gelir artışından yararlanmaları sınırlandırıldı. Böylece emekli aylıklarının kademeli olarak düşürülmesinin yolu açılmış oldu.
Emekli aylıkları neden düşüyor?. 2000 yılı öncesi aylık bağlama oranı yüzde 70 idi, bu oran 2000-2008 arasında yüzde 60’a, 2008 sonrasında ise yüzde 42,2’ye gerilemiş. Aylık bağlama oranının yüzde 70’den yüzde 42’ye düşmesi nedeniyle 1500 TL civarında emekli aylığı bağlanmaktadır. Eskiden  2000-2008 arası milli gelir artışının yüzde 100’ü emekli aylık hesaplamasında dikkate alınıyordu. 2008 sonrasında ise bu oran yüzde 30’a düşürüldü. Böylece eski sisteme göre en az 2300-2400 TL civarında emekli aylığı bağlanacakken  şimdi 7226 sayılı Kanunla 1500 TL taban aylık bağlanmaktadır.  Aslında Eğer hesaplanan aylıklar 1500 TL’den az ise aradaki fark  Hazine tarafından 1500 TL’ye tamamlanacak. Bunun pratik anlamı ne? Örneğin emekli aylığı 1200 TL olan bir emekli, aradaki 300 TL’lik farkı Hazine’nin karşılaması nedeniyle artık 1500 TL alacak. Ancak aylığı 1500 TL olmadığı için emekli aylık zammını 1500 TL üzerinden değil 1200 TL üzerinden alacak. Ocak ve Temmuz aylarında emekli aylıklarına gelecek zam 1500 TL üzerinden değil, 1200 TL üzerinden olacak. Esas aylık 1500 TL’ye gelinceye kadar 1500 TL’nin üzerinden zam alamayacaklar. Emeklilerin önemli bir bölümü uzun süre zam almayacaklar ve 1500 TL almaya devam edecekler, yerinde sayacaklar.

Peki bunun Çözümü nedir ?
Aylık bağlama oranı tekrardan %70 e yükseltilmesini sağlayan yeni bir Kanun Değişikliği yapılarak çözülebilir. 

NASIL ARTIRILABİLİR?
Emekli maaşınızın yüksek olması için çalışırken de yüksek maaş kazanmanız gerekiyor. Asgari ücret ya da asgari ücretin biraz üstünde kazananlar emekliliği pas geçip yüksek maaş alabilmek için daha fazla çalıştıklarında, emekli maaşları daha da düşüyor. Bu noktada maaşınızı tavandan göstermeniz ve priminizin buna göre yatırılması önemli. Sık sık işvereninizin ödediği primleri kontrol etmeyi ihmal etmeyin. Ocak 2000'den öncesine ait askerlik, doğum ve yurt dışı borçlanmaları da emekli maaşınızı yükseltiyor.
Asgari ücretin 3,5 katından çok kazanıp emekliliği pas geçtiğinizde ise emekli maaşınız çalıştığınız her ay 20-30 TL'ye kadar yükseliyor.


 

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Vedat Karaca Arşivi
SON YAZILAR