Tek isteği mesleğini gençlere öğretmek

Tek isteği mesleğini gençlere öğretmek
ABONE OL
Tarihin en köklü mesleklerinden el işi bakırcılık artık son demlerini yaşıyor. Aydın'da ilk bakır imalatı yapanlardan İlhan Karadeli bakırcılığı yaşatmak için savaş veriyor. 

TUĞBA AYDIN - Muğla’dan gelip Aydın’a yerleşen Karadeli, 12 yaşında çırak olarak kalaycılık yapmaya başladı. 48 yıldır bakır işiyle uğraşan Karadeli, dede mesleğini çocuklarına öğretti. Karadeli’nin tek isteği mesleğini gençlere öğretip geleceğe taşımak.
Kendinizi tanıtabilir misiniz?
Ben İlhan Karadeli, 60 yaşındayım. Muğla Kavaklıdereliyim. Bizim Kavaklıdere küçük bir nahiye yeriydi benim çocukluğumda. 150 tane bakırcı vardı. Şu anda ilçe 10 bin nüfuslu bir yer ama şu anda bakırcı kalmadı. Biz çocukluğumuzdan başladık bu mesleğe. Dede mesleğiydi zaten biz de dededen, babadan görme mesleği devam ettiriyoruz. 1972 yılında Aydın’a geldik ve burada imalat açtık. Bakır imalatı yaptık daha çelik de yoktu o zamanlar. Yıllarca alüminyum, bakır imalatı yaptık. Şimdi ise hazıra döndük artık. Yani işçi bulmak ya da çırak yetiştirmek çok zor. Onun için artık hazıra döndük alıp satıyoruz. Artık bu meslek nereye kadar devam eder onu da bilmiyorum ama bakırcılığı biz halen daha yaymak üzereyiz. Yani milletimiz alışsın çünkü bakırda kullanılan yiyecek ve içecekler daha sağlıklı oluyor.

eskilerin-meslegi-bakircilik-159893-586818d1640217aadeeb4b1fa31fb923.jpeg

Emekli misiniz?
Emekliyim ama bu ekonomik sıkıntıdan dolayı yine çalışmak zorundayız çünkü yetmiyor maalesef bu yüzden çalışmaya devam ediyoruz. 

Kaç yaşında başladınız?
Bu mesleğe 12 yaşında başladım. Çıraklıkla başladım dededen kalma bir meslek zaten. Onlar ise kalaycılıktan başlamışlar. Onlar imalat işi yapmamışlar ama imalat işine biz başladık biraz daha geliştirdik yani. Bizden sonra çelik, cam vs çıkınca bakırcılık biraz geride kaldı. Kalaycı yetişmedi o yönde. Ama şu anda kalayda bir sıkıtımız yok. Aydın merkezde bile 2 kalaycı var. İlçelerde her yerde kalaycı var onda bir sıkıntı yok. 

eskilerin-meslegi-bakircilik-159893-871e0fc1d29c4fb5028a8edb07fb9fbd.jpeg

Sizin çıraklığınız nasıl oldu?
1972 yılında ben ilkokuldayım tabi ilkokulda olmama rağmen bakırcılık çok geliştiği için her ailede bakır imalatı yani el imalatı yapılırdı. Şu an dükkanda duran siniyi ben bir haftada el işçiliğiyle yazıyordum ve 2.5 liraydı o zamanlar satıp okul harçlığımı çıkarıyordum. Bizler tırnaklarımızla kazıyarak geldik. Bugün bizim Muğla Kavaklıdere’den bakırcılığı herkes bilir.  Yani onlarda devam ettirmeye çalışıyorlar. Ben de devam ettireceğim benim bu konuda bir hırsım var öyle söyleyeyim.

Bakır kapların özelliği nedir?
Bakır bir su bardağında içilen suyun bile mikrop kıran özelliğinden dolayı çok sağlıklı olduğu biliniyor. Her türlü hastalığı yenen bir maddedir bakır. Şu anda günümüzde koronavirüs bile bakırda 3 saat kalabiliyorken çelikte 3 gün kalabiliyor. Bunun yanında bakterileri geri püskürtme özelliği vardır. Suyu arındırıp temizler bununla da kalmaz sterilize eder. Tiroit bezinde problemler olanlar kullanabilir. Çünkü tiroit bezini çalıştırır. Vücuttaki bakır seviyesinin eksikliği tiroid bezlerinin düzenli çalışmasını engeller ancak bakır, tiroid bezinin görevlerini yerine getirmesi için ihtiyaç duyduğu önemli minerallere sahiptir. Bunun gibi daha birçok faydasını sayabiliriz bakır kapların.  Ecdat bakırla gelmiş en sağlıklı maddedir bakır. İnşallah alıştırmaya çalıştırırız gençlere çünkü gençler çok bilmiyor bakırı. Mesela burada sürahisi olsun tencereler olsun, bunlarda yemek yemek çok güzel bir şey ama artık çırak yetişmediği için kırsallaşıyor yetişmiyor. Biz yine de mücadele ediyoruz bakırcılığın devam etmesi için.

eskilerin-meslegi-bakircilik-159893-b7ee4b7dc356516bf445f1b6a186d416.jpeg

Bakır kapları en çok kimler tercih ediyor?
Bakır eskilerin kullandığı bir malzemedir. Eskiden çeyizler olsun ev için araç gereçler olsun çok yaygındı. Ama artık ne yazık ki o kadar yaygın değil. Gençler pek rağbet etmiyor. Çeyiz için daha modern araç gereçler tercih ediliyor. Özel ilgisi olanlar ve bizim gibi eskiden bakırla hayatı geçenler tercih ediyor diyebiliriz. 

Aydın’da nerede imal ediyordunuz?
Yukarı sanayi sitesinde yapıyorduk imalatı. İlk sanayi sitesinde. Orada yaklaşık 17 sene kadar imalata devam ettik. Sonra benim yetiştirdiğim elemanlara işi teslim ettim. Onlarda bir müddet devam etti. İşte alt tabakadan çırak yetişmeyince artık belli yaştan sonra yapılamıyor. Çünkü bizim sıvamat olduğu için biraz genç işi yani. Güç istiyor diyebiliriz. Bu şekilde kör topal gidiyoruz ama ben mücadele ediyorum. Çünkü ben kendi evimde bile her tarafta bakır kullanıyorum. Dekoratif 100 yıllık tabağım ya da çok eski 200 yıllık tabağım var bunların içinde ben yemek yiyiyorum. Ben zevk alıyorum bu işlerden. Bu işlerin parasal yönü olsa da biraz da zevk için yapıyorum yani denilebilir. 

eskilerin-meslegi-bakircilik-159893-ba2baf9d7b6e6ee472f3ebb039c0457f.jpeg

Aydın’da bu işi yapan başka esnaf var mı?
Aydın’da bakırcılık yapan var tabi ama eskisi kadar olduğunu söyleyemem. Aydın’ın ilk bakır imalathanesini biz yaptık biz bıraktık başkalarına devrettik. Yavaş yavaş bitmeye başladı imalat işi. Satışını yapan var ama imalat yok denecek kadar az. 

Ne kadar fiyatı?
Bakır aslında çok pahalı değil. Mesela bugün altının gramı 380 civarında. 1980’den önce altının gramı ile bakırın kilosu aynı giderdi. Yani bugün bakırın kilosunun 380 lira olması gerekiyor. Biz bakırı halen daha kilosunu 80 liradan satıyoruz. Çok geride kalmasına rağmen ama yine de yaşatmaya devam ediyoruz. 

Kendi çocuklarınız devam ettiriyor mu bu mesleği, gençlere tavsiye eder misiniz?
Benim kendi çocuklarım da devam ediyor aynı şekilde. Benim üç çocuğum var. En büyük oğlum benim mesleğimi devam ettiriyor. Biz kendi çapımızda devam ettirebilmek için elimizden geleni yapıyoruz devam ettirmeye çalışıyoruz. Gençlere de hem tavsiye ediyor hem de teşvik etmeye çalışıyoruz. Çünkü bu bizim ecdat mesleğidir. Herkes bilsin yok olup gitmesin istiyoruz. Ben bu mesleğin yaşaması için elimden geleni yapıyorum. Oğluma öğrettim inşallah o da başka gençlere öğretir bu mesleği.

eskilerin-meslegi-bakircilik-159893-d9cb37c030a346b75be3122a6248663b.jpeg
 

Kaynak:

HABERE YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.