Üniversite, üst düzey yeteneğe sahip öğretim üyelerinden oluşan dinamik ve sosyal bir yapı olarak farklı alanlarda akademik dereceler kazandıran bilimsel araştırma ve yükseköğrenim kurumudur.
***
Bu kurumlar öğrencilerine lisans ve lisansüstü düzeylerde eğitim ve öğretim verirler. Günümüzün bilgiye dayalı ekonomisinde üniversitelerin etkileri her alana yayılıyor, güçleniyor, gençlerimizin ve her kesimden insanımızın geleceğini şekillendiriyor. Üniversitelerin her boyutta topluma faydaları giderek artarken, bu kurumlarda yapılan temel ve uygulamalı araştırmaların sonuçları yeni zenginlikler sağlayabilmesi amacıyla gerek kamu kuruluşlarına gerekse de özel sektörün hizmetine sunuluyor.
***
Üniversiteler bulundukları şehrin ekonomisini, yapısını, işleyişini her düzeyde değiştiren, dönüştüren, şekillendiren muhteşem yapılardır. Bu akıllı yapılar en iyi değerler tarafından motive edilirler. Katı bürokratik özelliklerden uzak dokusuyla insanları etkileyen üniversiteler, çevresine yeni değerler katarken olağanüstü yetenekli kişileri insan kaynaklarına sürekli dahil ederek güçlerine güç katarlar.
***
Sosyal, kültürel ve ekonomik faydalarıyla üniversiteler bulundukları şehirdeki sanayinin üretkenliğinin artmasına, darboğazların başarıyla yönetilmesine, halkın geleceğinin iyileştirilmesine, yetenekli insanların şehre gelmesine, insanları hayatlarında başarılı yapacak becerilerle donatmaya, toplum hayatının kolaylaştırılmasına ölçülemez katkılarda bulunarak yollarına devam ederler.
***
Bir üniversitenin işlerinde idari ve akademik olmak üzere iki düzey vardır. Yürütme tarafındaki emir-komuta zinciri; yönetim kurulu ile başlar ve başkan, başkan yardımcıları ve son olarak da yöneticiler aracılığıyla devam eder.
***
Akademik kanadın en yüksek düzeyinde senato bulunur. Senatodan sonra rektör, ardından dekanlar ve bölüm başkanları takip eder. Bu anlamda üniversitenin vitrini araştırma, eğitim ve öğretim olurken arka plandaki idari işleyiş ve destek yapıları vitrindeki ürünlerin ve eserlerin üretilmesine destek olan dinamik, idari yapılardır.
***
Böylesine akışkan, sürekli gelişen, dönüşen ve değişen bir öğrenme ve bilgi üretme ortamında üst kademe yöneticilerin de gerçekleri ve olanakları geleceğe ilişkin kapsamlı vizyon doğrultusunda etkileyebilmesi, harekete geçirebilmesi gereklidir.
***
21. Yüzyılın bilgiye dayalı kuruluşları olarak üniversitelerde liderlik davranışının, özellikle üst kademe yöneticiler başta olmak üzere her düzeyde görevli yöneticiler tarafından sergilenmesi bütün toplumlar için önemli bir konudur.
***
Bunun sebebi de işlerini planlama, uygulama ve sonuçlarını değerlendirmek için temel becerileri olan ve aynı zamanda etrafındakileri bilgi ve uzmanlığı ile etkileme başarısına sahip yöneticileri bulunan üniversitelerin topluma her yönden katkıda bulunma ve genç kuşakları yüksek standartlı eğitim olanakları ile buluşturabilmeleridir.
***
Başarılı liderleri olan üniversiteler, gençlerin fırsatlara sahip olmasını, onların potansiyellerini geliştirme yeteneklerinin değerlendirilmesini, yapacakları işlerde ve kariyerlerinde kendilerini ve başkalarını yöneterek sorumluluk alabilmeyi sağlayacakları için değerli yapılardır.
***
Bilgiye dayalı ekonominin temel değer yaratma öznesi olan üniversiteler düşünen, bilen ve öğrenen özellikli yapılar olarak akıllı organizasyonu temsil ederler. Üniversiteler toplumdaki diğer kuruluşlardan farklı olarak, üstün yetenekli ve birikimli insan kaynağının tamamının beceri ve önerilerinden, araştırma ve geliştirme sonuçlarından yararlanmak zorundadır.
***
Bunun için de kapsayıcı liderlik davranışı bu kuruluşların zorunlu liderlik davranışını ifade eder. Kapsayıcı liderlik davranışını benimseyen üniversite liderleri fikirlere, yeteneklere, gelişme ve değer modellerine kolayca uyum sağlarlar. Çeşitliliğe olanak sağlayan, statüko karşısında değişimi tercih eden, yetkilendiren ve yönetime katılımı cesaretlendiren kapsayıcı üniversite yöneticileri hatalarını kabul ederek, birlikte çalıştığı ekibinin katkısını arttırmak amacıyla da yeni alanlar oluştururlar.
***
Kapsayıcı liderlik yaklaşımına sahip üst kademe üniversite yöneticileri, sistemin ve kendi kişisel eksiklerinin farkında olarak değer yaratmaya ve her düzeydeki faaliyetleri vizyon doğrultusunda yönlendirmeye çalışırlar. Kapsayıcı üniversite liderleri, empati kuran bir kişilik sergilerken, işbirliği yaptığı personelinin düşüncelerine önem verirler. Kapsayıcı üniversite liderleri, öğretim üyelerinin değerlerine, kültürlerine ve inançlarına saygı göstererek gereken uyumu da sağlarlar.
***
Üstün yetenekli ve ileri düzeyde uzman insan kaynaklarını bir araya getiren üniversitelerin temel unsuru olan öğretim üyeleri kıdemli ve kapsamlı eğitim derecelerine sahip oldukları için değil, bulundukları çalışma ortamında ne yapılması gerektiğini ve işbirliği içinde nasıl sonuç alabileceklerini bildiklerinden dolayı kapsayıcı liderliğin benimsenmesi için gerekli ortamı sağlayabilirler.
***
Geleneksel otokratik ve istismarcı yönetim modeli, günümüz üniversitelerinde sayısız olumsuz yan etkilere sebebiyet vermekte, kısa dönemde verimliliği, uzun dönemde kurumun entelektüel sermayesini ve zenginliklerini tahrip etmektedir.
***
Üniversiteler inovasyon enformasyonuna ve bilgi ekonomisinin gelişme mantığına hakim kültürlü yapılar olarak şehir ve bölge ekonomilerine gerekli katkıları sunarken, geçmişte başarı sağlayan yönetim model ve uygulamalarını süratle terk etmelidir. Üniversite üst yönetiminin uyguladığı stratejilerle şehirdeki istihdamın, ekonominin gelişmesinin, ürün çeşitlendirmesinin, patent sayısının, gelir düzeyinin, insan kaynağı kalitesinin, teknoloji düzeyinin, piyasaların işleyiş hızının, elektronik ticaret hacminin ilişki oranlarının derecesinin sürekli arttığı günümüz gerçekleri karşısında kapsayıcı liderlik tarzı üniversitelerin başarısında belirleyici olacaktır.
***
21. Yüzyılın yüksek standartlı, yüksek performanslı ve uluslararası başarılarıyla yükselen üniversitesi, kapsayıcı liderliğin bütünleştirici davranışlarıyla anlamını bulacaktır. Bir sonraki yazıya kadar güçlü bir vizyonla, kapsayıcılıkla ve liderlik davranışıyla kalın.
***
Eleştiri ve katkılarınız için: [email protected].
***
