Seçtiğimiz gıdaların türünü ve yiyeceğimiz miktarını belirlemede o an ki psikolojik durumumuz oldukça etkilidir. Psikoloji ve yeme arasındaki bağdan yola çıkan bir kavram olan “konfor gıda” terimi, besinleri tüketme nedeni ve tüketilen besinlerin çeşidinin hangi faktörlerden etkilendiğini farklı disiplinlerin araştırmacıları tarafından çok yönlü olarak ele alınmaktadır. Bu terimi yeni yeni duymaya başlamış olsak da aslında İlk olarak 1970’li yıllarda yerli Amerikan dilinde kullanılmaya başlanmıştır. Konfor gıda kavramı için geçerli ortak bir tanım yoktur. Geçmişten günümüze kadar farklı tanımlarla anlatılmıştır. Tüketimi teselli hissi veren, psikolojik rahatlık sunan duygusal beslenme sağlayan, geçmişin olumlu hatıralarını, anne ya da anneanne gibi belirli kişileri anımsatarak güven duygularını kişiye yaşatan, duygusal olarak güçlü hissetmek için tüketilen gıdalar şeklinde tanımlanmıştır. Konfor gıdalar ev yemekleri, çocuklukla ilişkilendirilen nostaljik gıdalar ya da yüksek oranda karbonhidrat ve şeker içeren, bu nedenle de obeziteye neden olabilen gıdalar olabilmektedir. Yapılan çalışmalarda konfor gıdaların, stres ve üzüntü gibi negatif duygu durumlarında mide açlığından ziyade duygusal açlığı doyurmak ya da mutluluk, başarı gibi pozitif duygu durumlarında bireylerin kendilerini ödüllendirmek için tükettiği besinler olduğu belirtilmiştir. Bu gıdaların tüketilmesi sonucu ise kimi bireylerde kalori alımına bağlı olarak suçluluk duygusu oluştuğu da tespit edilmiştir.
Bir gıdayı konfor gıda olarak tanımlayabilmek için, kişinin ağız içindeki duyusal nitelikleri ile kişinin yakın sosyal ve fiziksel çevreye bağlı nasıl tepkiler verdiğinin değerlendirilmesi gerekmektedir. Örneğin, çikolatanın olumlu duyusal nitelikleri, çocukluk çağında sık sık yaşanan hediye verme ve ödülün olumlu çağrışımları sonucu pek çok kişi için çikolatanın konfor gıda olmasına neden olmuştur. Bir gıdanın ödül ya da ceza olarak tanımlanması kişide yeme bozukluklarına zemin hazırlayabilir uzun vadede de sağlık problemlerine neden olabilir. Danışanlarıma kilo verdikleri için ödül yiyecek ya da kilo veremedikleri zaman da ceza yiyecek bu sebepten ötürü vermiyorum. Zayıflama diyeti de olsa yasaksız listelerle neyi, ne kadar tüketmeleri gerektiğini öğretmeyi tercih ediyorum.
Bu konu hakkında yapılan çalışmalar, konfor gıdaların cinsiyete, yaşa, stres çeşidi ve şiddetine, bireyin ait olduğu kültüre ve beslenme tarzına göre oldukça farklılık gösterdiğini söylemektedir. Aynı zamanda konfor gıda tüketimi sonrası kadınlar erkeklere göre kendilerini daha suçlu hissettiği de vurgulanmıştır. Cinsiyet bazında değerlendirmelerde, kadınlar konfor gıda olarak daha çok tatlı yerken erkekler ise protein ve karbonhidrat ağırlıklı beslenmeyi tercih ettiği gözlemlenmiş. Duygu durumu konfor gıda tüketimini tetikleyici bir unsur olmakla beraber kadınların içinde bulundukları negatif duygu durumunu yatıştırmak, erkeklerin ise içinde bulundukları duygu durumunu korumak ya da olumlu duygu durumu geliştirmek için konfor gıdaya yöneldiği belirtilmektedir. Yaş gruplarına bakılarak yapılan değerlendirmelerde genç yaş grupları konfor gıda olarak daha çok cips, çikolata, hamburger gibi yiyecekleri seçtiği, yaşlı grubun ise konfor gıda olarak daha çok tencere yemekleri, sebze ve meyveyi tercih ettiği söylenebilir. İlerleyen yaşla birlikte hazsal yiyeceklerden ziyade kendilerini daha sağlıklı hissettirecek gıda tüketimleri olduğunu görebiliyoruz.
Kişiden kişiye kültürden kültüre konfor gıdalar değişiyor. Kendimizi daha iyi hissettirecek veya geçmişten duygusal olarak bağlı kaldığımız yiyecekler olabiliyor. Beslenme örüntünüzün büyük bir yüzdesi sağlıklı ve yeterli beslenmeyi içeriyorsa, geri kalan kısmı için endişe duymayabilirsiniz. Herhangi bir sağlık problemi yaşamıyorsanız istediğiniz her şeyi belli oranlarda tüketerek de sağlıklı kalmayı devam ettirebilir kilo dengenizi koruyabilirsiniz.