Belki biliyorsunuzdur, Türkiye akaryakıtı en ucuz kullanan ülkeler arasında yer alıyor. Petrol üretmeyen ülkeler arasında da lider konumda diyebiliriz. Hele o “Avrupa’da benzin çok ucuzmuş” çulara hiç inanmayın.
Örneğin, Türkiye’de benzin litre fiyatı 0,89 $ iken buna karşılık Almanya’da1,85, Fransa’da 1,86, Belçika’da 1,82 $ olarak çıkıyor karşımıza. Türkiye pompa fiyatlarına bakıldığında 168 ülke arasında 38. sırada yer alarak petrol üretmeyen bir ülke olarak beklenmedik bir performans sergiliyor diyebiliriz aslında.
Tüm Dünya’da ham petrol fiyatlarındaki hızlı artış neticesinde akaryakıt fiyatları da haliyle aldı başını yürüdü. Peki Türkiye’de neden akaryakıt fiyat performansı diğer ülkelere nazaran çok iyi durumda?
Eşel - Mobil sistemi.. Bizim ucuza akaryakıt kullanmamızı sağlayan sistem bu..
İlk defa duyanlar olabilir. Eşel mobil sistemi (Echelle Mobile) hareketli ölçek olarak tanımlanabilir. Yani, fiyatı sabit tutmak için artan bir unsur için başka bir unsurun azaltılarak dengelenmesi olarak da tanımlanabilir.
Şöyle ki, petrol fiyatları artınca, bu artışın pompaya yansımaması için ülkemizde eşel mobil sistemi devreye alınarak ÖTV indirilmiş ve bu sayede fiyat sabit tutulmaya başlanmıştır. 2018 yılından itibaren uygulanan bu sistem sayesinde akaryakıt fiyatlarının olabildiğince sabit tutulması hedeflenmiştir. Fakat son petrol zamlarıyla akaryakıt fiyatlarındaki ÖTV’nin sıfıra yaklaşmasıyla sistem de doğal olarak görevini yitirmiştir.
ÖTV gelirlerinin sıfırlanmasıyla birlikte yapılacak olan her petrol zammı doğrudan pompa fiyatlarına yansıyacaktır. 3,5 yıldır akaryakıttan alınan ÖTV’nin azalmasıyla ciddi oranda gelir kaybının yaşandığı da göz önüne alınırsa yeniden ÖTV gündeme gelirse o zaman vay halimize!
Son açıklanan Kamu Maliyesi Raporu'na göre eşel-mobil sistemi uygulaması sonucunda sadece 2021 yılı için toplamda 46 milyar liralık KDV ve ÖTV gelirinden feragat edileceği ön görülmüş. Bu ciddi bir rakam. Vazgeçilen bu gelir karşılığı bulunmazsa bütçede ciddi bir tahribata yol açacaktır. Ya da ne olursa olsun deyip akaryakıttan alınan ÖTV yeniden gündeme gelecektir.
Netice itibarıyla ülkemizde kısa vadede akaryakıt fiyatlarının artacağı aşikâr. Tabi bu artışın karşılığında enflasyonun da artacağını hatırlatmaya gerek yoktur sanırım.
Sağlıkla kalın.