LÜTFİ ÖZKAL

LÜTFİ ÖZKAL

BÜTÇEDEKİ VERGİ GELİRLERİ DÜŞTÜ

BÜTÇEDEKİ VERGİ GELİRLERİ DÜŞTÜ

Malumunuz merkezi yönetim bütçemizin en önemli kalemini vergi gelirleri oluşturuyor. Merkezi bütçede son 18 yılda ciddi bir artış mevcut. 2002’de göreve başlayan Ak Parti hükümeti sonrası bütçe katlanarak artmış vaziyette. Dönem dönem merkezi bütçedeki artışları tek seferlik gelirler oluştursa da vergi tahsilatları her daim bütçenin ana kalemlerini oluşturuyor. Tabii son yıllarda bütçe performansında yaşanan bozulmaları da dikkate aldığımızda genel itibarı ile bütçemizde bir takım olumsuzlukların yaşandığı aşikâr. 
2017 yılında yüzde 85 seviyelerinde olan vergi gelirlerinin toplam bütçe gelirleri içerisindeki payı, 2018’de yüzde 82’ye 2019 yılında da yüzde 76,9’a gerilemiş vaziyette. 2002 yılına baktığımızda bu oran yüzde 76 dolaylarında. Yani son 18 yılın en düşük oranına 2019 yılında sahip olduk. Vergi dışı gelirlerle bütçe performansı zaman zaman iyileştirilmeye çalışılıyor ve bu durum da vergi gelirlerinin bütçe içerisindeki payını olumsuz etkiliyor. Özelleştirmeler, kamuya ait arazi satışları, bedelli askerlik vb. gelirler bunların birer örneğini oluşturuyor. Geçtiğimiz yıllarda da bütçe performansını düzenlemek için imar affı, bedelli askerlik ve orman vasfını yitirmiş arazi satışları gibi bir takım ek gelir kalemlerine ihtiyaç duyulmuştu. Bu gelirler tek seferlik gelirler olması sebebiyle ancak geçici çözümler olabilir. Bütçe performansının asıl göstergesi kalıcı (sürekli) gelir kalemi olan gelirlerdir ki bizim için bu vergi tahsilat oranı anlamına gelmektedir.
Vergi tahsilatında son yıllarda bir düşme mevcut. Bu durumun önüne geçmek için çıkarılan yasalarla yapılan yapılandırmalardan da istenilen tahsilat oranlarına ulaşılabilmiş değil. Vergilendirme ve tahsilat usulünün tamamıyla revize edilmesi gerektiği bir gerçek. Çünkü hem vergi oranlarında, hem verginin adaletli bir şekilde dağılımında ve hem de vergi tahsilatlarında birtakım adaletsizliklerin olduğunu kabul etmeyen yoktur sanırım. Bu adaletsizlikten dolayı rahatlıkla söyleyebiliriz ki devleti sırtlanan belirli bir kesim mevcut ve bu kesimin yükü devletin paraya ihtiyacı arttıkça yani gün geçtikçe daha da artıyor. Bu yükü daha adil bir şekilde dağıtarak vergi veren sayısında artış sağlanırken vergi oranları da düşürülebilir. Bu konuda çok ciddi ve kalıcı bir mücadelenin şart olduğuna inanıyorum.
**** 
Gıdada hile yapanlarla ilgili neredeyse her gün yeni haberler okuyoruz. Artık hilebazlar o kadar yüzsüzleşti ki, bakanlık bu firmaları yayınlar yayınlamaz farklı isimlerle üretime ve hileli gıda satışına devam eder hale geldiler. Bakanlığın hakkını yemeyelim, bu konuda uzun süredir ciddi bir mücadele veriyorlar. Burada cezaların artırılması gerekliliğinden bahsedilebilir ki bu konu da yakın bir tarihte meclis gündeminde yer alacak. Ticaret ve sanayi odalarının da işin içerisine dâhil olmasını isteyen bakanlık, TOBB vasıtası ile oda ve borsalara gönderdiği yazıda hile yapanlara odalar aracılığı ile de yaptırım uygulanması talimatını vermiş. Odaların bu konuda disiplin kurulları aracılığı ile yaptırım yapma yetkisi var. Bu kurullar aracılığı ile listede yayınlanan firmalara disiplin cezası uygulayarak ticari sicillerinin kararmasını sağlayabilirler. Ahlaksızlar yeni bir yol bulacaktır bu kesin, fakat bakanlığın kararlı tutumu karşısında bu tür hilebazların sayısının en aza ineceğine inanıyorum.
****
Geçtiğimiz hafta merkez bankası faizleri 75 baz puan daha indirerek 11,25 seviyelerine indirdi. Faizin inmesi yönünde Merkez Bankası’nın aldığı bu karar ve faizin geldiği nokta işlevsel olarak değerlendirilebilir. Bankaların konut kredisinde yaptıkları indirimlerden yola çıkarak piyasanın nakit ihtiyacının karşılanması yönünde hareket ettikleri anlamı çıkarılabilir. Piyasada ciddi bir daralma olduğu kesin, bu daralmanın içerisinde ödenemeyen kamu borçlarının da olduğu varsayımından yola çıkarak yakın tarihte yeni bir yapılandırma gelebileceği konuşulanlar arasında. Piyasaları açacak hamleler yapmadan yeni yapılandırma, borcu ertelemekten öteye geçemez. 
Sağlıkla kalın, sağlıcakla kalın.

 

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
LÜTFİ ÖZKAL Arşivi
SON YAZILAR