Yüksek enflasyonun olduğu bir yerde ticaret yapabilmek için çok dikkatli adımlar atmanız gerekmektedir. Dükkânınıza üç liradan mal alıp beş liradan satıyorsunuz, yerine koymaya gittiğinizde beş liradan alıyorsunuz. Şimdi bu denkleme göre tüccar kar elde etmiş olabilir mi? Elindeki malı satınca mı kar eder, bekletince mi?
Günümüzde tüccarı stokçuluğa zorlayan en önemli sebep, enflasyondur. Devamında stokçuluk enflasyonu tetiklediğinden enflasyon sebep olduğu stokçuluktan aynı zamanda beslenmiş de oluyor.
Bilinçli yapılan, piyasada kıtlık oluşturmak için yapılan stokçuluk elbette zararlıdır, bunu kimse inkâr edemez. Fakat bugün sattığı fiyattan aynı malı alamayacak olan esnafa da kimse elindeki malı günün fiyatına sattıramaz. Esnaf günün şartlarına göre sürekli etiket değiştirerek kendisini bir nebze de olsa koruyacaktır. Esnaf piyasadan ucuza mal toplayıp bekletmiyor ki, günün fiyatlarından alıp günün fiyatlarından satıyor. Şimdi esnaf bunu yaptı diye hain olmaz. Vatana ihanet etmiş de olmaz. Ekonomiyi bozan taraf hiç olmaz.
Piyasadan ucuza mal toplayıp kıtlık oluşturan bunun neticesinde arz/talep dengesini bozarak fiyatları istediği oranda yükselten baronlarla ufacık dükkanında üç-beş mal satıp evini geçindireni nasıl aynı kefeye koyabiliriz?
Diyeceksiniz ki eskiden de enflasyon vardı, ticaret nasıl yapılıyordu? Geçmiş yıllarda yapılan ticaretlerde ödemeler uzun vadeli çek/senet ile yapılarak olabildiğince zamana yayılıp vadeden kazanılıyordu. Yani malı sattığınızda ödemesi henüz yapılmamış oluyordu. Günümüzde çek, senet vb. evraklar itibarını yitirdiği için bu pek mümkün değil.
Bu aralar sıkça tekrar edeceğim şu ifadeleri yeniden tekrar etmek istiyorum. Devlet iktisadi işletmelerle rekabet edecek girişimlerde bulunmamalıdır fakat köşe başlarını da kimseye (özellikle yabancılara) bırakmamalıdır.
Sağlıkla kalın, hoşçakalın.
